Psychologia zwierząt: psycholog dla psa, psycholog dla kota

Poniższy dział został poświęcony dwóm gatunkom zwierząt  czyli psom i kotom.
Dlaczego? Są to bowiem 2 najpopularniejsze i najczęściej posiadane przez nas gatunki zwierząt domowych.

Mamy nadzieję, że ten tekst,  jak również zawarte w nim podstawowe wskazówki, pomogą wszystkim przyszłym właścicielom w wyborze psa lub kota.

Należy mieć na uwadze, że taka decyzja będzie wiążąca na minimum najbliższe 10-12 lat i warto się nad nią dobrze zastanowić.

                                                                                         

Psycholog dla psa. Jak funkcjonuje psia psychika? FAQ

Wszystkie rasy psów w zależności od tego jak powstały możemy podzielić na :

• rasy lokalne (naturalne)
• rasy przejściowe
• rasy powstałe na skutek uszlachetniania
• rasy kulturalne powstałe na skutek świadomego krzyżowania twórczego

Można więc śmiało stwierdzić , że szeroko rozumiana współpraca, pomiędzy ludźmi i psami trwa już naprawdę długo . Spowodowało to wytworzenie się specyficznych , często niezwykle mocnych więzi , między nimi a nami . Ze względu na fakt wykonywania przez ludzi różnych prac , już stosunkowo wcześnie zaczęto zwracać uwagę na charakter u psów, który decydował o ich przydatności w określonych warunkach do spełniania narzuconych obowiązków.

Wybitny naukowiec I. Pawłow, wzorując się na podziale charakterów ludzkich dokonanych przez Hipokratesa, wyróżnił cztery typy charakterów u zwierząt, w zależności od siły przebiegu procesów nerwowych i stopnia ich zrównoważenia.

Pod uwagę wziął główne czynności OUN (Ośrodkowy Układ Nerwowy), a zwłaszcza kory mózgowej czyli procesy pobudzenia i hamowania. Stopień równowagi pomiędzy tymi procesami charakteryzuje typ zwierzęcia.

1. I typ - silny , zrównoważony, ruchliwy, wykazujący zdolność do przestawienia czynności pobudzenia w hamowanie i odwrotnie. U zwierząt tego typu szybko wytwarzają się i zanikają odruchy warunkowe, łatwo powstają wszystkie rodzaje hamowania wewnętrznego. Większość zwierząt jest spokojna, ale jednocześnie energiczna. Są odważne a na zmiany warunków reagują z ciekawością. Duży stres szybko im mija.
2. II typ - silny, zrównoważony , mało ruchliwy. Zwierzęta tego typu szybko orientują się w środowisku. Odruchy warunkowe wytwarzają wolno ale trwale. Proces hamowania w proces pobudzenia zachodzi wolno, stosunkowo spokojne lecz nieco płochliwe. Po dużym stresie wolno wracają do stanu wyjściowego.
3. III typ - silny , niezrównoważony, cechuje się przewagą procesów pobudzenia nad hamowaniem. Zwierzę tego typu jest bystre , odważne, i pobudliwe. Szybko i trwale tworzą odruchy warunkowe. Często nerwowe i płochliwe.
4. IV typ - słaby , ma małą siłę procesów pobudzenia i hamowania. Zwierzęta te są bojaźliwe, trudno wytwarzają odruchy warunkowe, silne bodźce powodują krańcowe hamowanie. Często mają nerwice.

Oczywiście należy powiedzieć, że w naturalnym środowisku najczęściej występuje typ tzw. mieszany i dotyczy to zarówno zwierząt jak i ludzi.

Od charakteru zależy więc sposób podejścia do określonego zadania, jego rozwiązanie lub nie, próby ewentualnego podjęcia ryzyka, itp.. Nasze zachowanie , codzienne rytuały, język werbalny jak również mowa ciała ma ogromny wpływ na jakość relacji oraz zależności jakie powstaną pomiędzy człowiekiem a jego zwierzęciem.

Psychika psa a rasa

Przez wiele stuleci ludzie , najpierw metodą prób i błędów , następnie dzięki dobrej selekcji , stworzyli różne rasy psów , które oprócz cech fizycznych posiadały odpowiednią psychikę .
Dość często spotykam się z sytuacją, w której wielu właścicieli biorąc określonej rasy psa, nie do końca wiedzą, czego mogą się spodziewać, lub też zapominają o jego genetycznie zakodowanych potrzebach. Często jest to przyczyna kłopotów, ponieważ nagle okazuje się, że zachowanie psa, które jest właściwe jego rasie, albo koliduje z ich stylem życia, albo sprawia problemy. Nagle okazuje się , że śliczny Border collie nie nadaje się do małych dzieci (pasienie), a Bernardyn kiepsko biega i opiekun szuka wówczas psychologa dla psa.

Nie skupiaj się na wyglądzie, skup się na specyfice rasy

Z moich doświadczeń wynika, że mało kto bierze pod uwagę własny tryb życia przy wyborze psa a to wielka szkoda. Przyczyny są różne: impuls, ładny wygląd, poczucie bezpieczeństwa, potrzeba posiadania kompana, lub też zwyczajnie zakup wymarzonego psiaka oraz argument najgorszy z możliwych - namolne prośby dzieci.

Odpowiedz na te pytania zanim weźmiesz psa

Dokonując wyboru zacznij od:

• Określ sobie ilość wolnego czasu jaką w ogóle posiadasz?
• Zastanów się ile z tego czasu możesz i chcesz poświęcić psu?
• Pomyśl co lubisz robić jak już masz wolne?
• Lubisz małe psy czy duże?
• Czy dużo podróżujesz?
• Co z psem na czas wyjazdu?
• Wolisz spacer czy biegi?
• Lubisz długie spacery?
• Wolisz park czy góry, a może las?
• Czy uważasz, że poradzisz sobie z dużym psem?
• Nawet w kryzysowej sytuacji?
• Czy masz sprecyzowane oczekiwania wobec psa?
• Szukasz psa do obrony, towarzystwa czy do terapii?
• Terapia prowadzona będzie z dzieckiem czy osobą dorosłą?
• Czy ma to być kompan głównie dla twojego dziecka?
• Czy twoje dziecko boi się psów?
• Jeżeli tak to jakich i niech powie dlaczego?
• Czy posiadanie psa było twoim marzeniem?
• To miał być jakiś konkretny pies?
• Czy dziecko próbuje wymusić na tobie zakup psa?

Powyższe pytania pomogą Ci wstępnie zastanowić się nad tym czego oczekujesz, jak również określić grupę z której będzie można wybrać konkretnego psa w określonym typie. Jeśli ktoś nie ma sprecyzowanych wymagań co do rasy psa, oprócz wielkości, to może skusić się i zabrać psa ze schroniska, należy jednak podkreślić, że charakter psa w tym wypadku jest nieprzewidywalny, co wcale nie oznacza, że z założenia zły. I tak :

Grupa psów myśliwskich

czyli pointery , setery, spaniele, i retrivery hodowano do pomocy w lokalizacji zwierzyny , wypłaszania, aportowania, w wodzie i na lądzie.

Psy z tej grupy są niezwykle aktywne, i najlepiej czują się w terenie , taki też powinien być ich właściciel i zapewnić im dużo ruchu i zadań do wykonania, szczególnie pointery. Retrivery labradory czy spaniele stały się psami do towarzystwa , jednak trudno im pogodzić się z tą rolą .

Grupa psów gończych

to tzw. węchowce czyli psy pracujące węchem, mają dużo energii, są wytrwałe i uparcie dążą do celu czyli wywęszenia zwierzyny.

Wzrokowce po namierzeniu zwierzyny doganiają ją i powalają. Psy z tej grupy powoli się uczą , trudno je nauczyć posłuszeństwa , powściągliwe wobec nieznajomych.

Grupa psów pracujących

obejmuje rasy molosowate, część psów pasterskich i rasy północne (psy pociągowe) . Są w niej rottweilery, psy pirenejskie jak i malamuty.

Większość psów pracujących to duże zwierzęta, o skłonnościach dominacyjnych, silne wytrzymałe odważne. Potrzebują właściciela pewnego siebie ze zdolnościami dowódczymi, niezwykle opiekuńcze w stosunku do dzieci

Grupa terierów

to grupa psów mocnych, odważnych, zdecydowanych. Początkowo hodowano je do polowań na gryzonie. Bardzo niezależne, uparte, o silnym instynkcie łowieckim. Właściciel powinien być osobą lubiącą dużo ruchu. Bywają domowymi ulubieńcami.

Grupa psów do towarzystwa

to psy małe, delikatne, strachliwe. Dotrzymują towarzystwa jako pieski salonowe popularne kanapowce. Są rozpieszczane przez swoich właścicieli, nie wymagają dużej ilości ruchu. Trudno utrzymać im prawidłową higienę, uczą się niechętnie.

Grupa psów użytkowych

obejmuje rasy, których nie da się sklasyfikować w pozostałych grupach. Najczęściej nie wykonują one już żadnego konkretnego zadania, poza dotrzymywaniem towarzystwa. W tej grupie są np. dalmatyńczyk i buldog.

Właściciel powinien dokładnie zapoznać się z cechami konkretnej rasy psów będącej w tej grupie.

Grupa psów pasterskich

jest przez wielu uważana za najinteligentniejszą. Tworzą ją psy średniej wielkości, dobrze zbudowane , wytrzymałe i odporne. Od dawna służyły pomocą przy wypasie owiec, bydła oraz innych zwierząt domowych. Bardzo posłuszni towarzysze, jednak wymagają dużej ilości ruchu oraz zadań w których mogą się sprawdzić. Mają silny instynkt pasienia. Jest to niezwykle istotne przy małych dzieciach, które pies z pewnością będzie traktować jako stadko do upilnowania. Jego zachowanie może zostać mylnie odebrane jako zachowanie agresywne. Właściciel powinien być osobą lubiącą długie spacery lub piesze wyprawy.

Mieszańce

z reguły są małej lub średniej wielkości. To grupa psów o cechach charakteru trudnych do określenia, ponieważ mało kto zna ich przodków.

Psycholog dla psa? Nie będziesz go potrzebować, jeżeli zapamiętasz, że... 

brak ruchu , brak możliwości wykazania się w działaniu, nadmiar energii oraz śmiertelnie niebezpieczna zwyczajna nuda, to przyczyny, przez które psy zaczynają cierpieć na różne zaburzenia zachowania.

Psia psychika. Co robić w trudnych sytuacjach?

1. Pies nie przychodzi, kiedy go wołam.

Bardzo często mamy taka sytuację: właściciel woła psa, ten nie przychodzi, woła po raz  kolejny, a pies dalej nic. Czerwony ze złości właściciel woła znowu i pies w końcu przybiega. W tym momencie wściekły właściciel uderza za karę psa, czyli robi najgorszą rzecz jaką można zrobić. Jeżeli taka sytuacja powtórzy się kilkakrotnie, pies na pewno nie będzie chciał przychodzić. Rozpatrzmy ją więc z punktu widzenia właściciela oraz psa:

• właściciel myśli: co za głupi pies, w ogóle się mnie nie słucha, jak mu przyleję to zaraz nabierze rozumu 
• pies myśli: woła mnie czyli będzie bicie, to pobiegam jeszcze, bo i tak dostanę  

Co z tego wynika - zawsze jeśli wołasz psa a on w końcu przybiegnie, pochwal go za to, nawet jesli wołanie było kilkakrotne, a twoje nerwy są na granicy wytrzymałości. Daj mu mały smakołyk w nagrodę. W ten prosty sposób pies szybko skojarzy, że opłaca mu się szybko wracać gdy ty go wołasz.

2. Pies boi się jazdy samochodem.

Problem ten posiada dwa  aspekty. Pomijając pierwszy, którym jest strach przed jazdą w ogóle, drugi aspekt to strach nabyty. Wiele psów wsiada do samochodu tylko wtedy, gdy mają jechać na wizytę...do gabinetu weterynaryjnego czyli miejsca kojarzonego jednoznacznie źle. Więc jeśli twój pies boi się jeździć, a ty wozisz go tylko do weterynarza, pogłębiasz w ten sposób jego lęki. Zacznij od zachęcania psa do wsiadania do samochodu, najpierw przy zgaszonym silniku. Istotne jest aby na siedzeniu zawsze leżał jakiś przysmak. Po kilku próbach, powtórz to samo przy zapalonym silniku, a w końcu przewieź psa na początek na małym dystansie. Każda kolejna próba musi być na większym dystansie. Niezwykle ważne jest aby wozić też psa w różne, fajne dla niego miejsca np. park, polana itp. Pies musi zapamiętać, że jazda samochodem nie zawsze kończy się serią zastrzyków i że po wyjściu z auta może być fajnie. 

3. Pies boi się burzy, petard.

Biorąc pod uwagę specyfikę zjawiska jakim jest burza, musisz pamiętać, że pies wie o niej na długo przed jej nadejściem. Wnika to ze zmian fiz.-chem. powietrza (zmienia się jego zapach), które pies wyczuwa swoim wspaniałym węchem. Ty również je wyczuwasz ale dużo, dużo później. Co masz robić w tej sytuacji?
Po pierwsze nie przytulaj do siebie psa, ponieważ takim zachowaniem utwierdzasz go w jego strachu i informujesz, że także się boisz. Następnie odwracaj uwagę psa poprzez prowokowanie go do wspólnej zabawy, podawanie przysmaków. Upewniaj go swoim zachowaniem, że nic złego się nie dzieje i was burza w ogóle nie interesuje. Tak samo postępuj w tracie strzelania fajerwerków. Musisz też pamiętać o tym, iż na zachowanie psa w trakcie burzy lub wystrzałów duży wpływ ma stan zdrowia uszu. Ze względu na niebywały słuch, huk jaki powstaje w trakcie uderzenia piorunu lub silnej petardy, powoduje ból w psich uszach. Jeżeli te uszy są dodatkowo chore, to ból w takich chorych uszach będzie wielokrotnie silniejszy i spowoduje nasilenie niepożądanego zachowania u twojego pupila. Jednak w przypadku sylwestrowej nocy zaleca sie podawanie środków uspokajających ze względu na dużą kumulację wybuchów i związanego z tym hałasu.

Psycholog dla kota. Jak funkcjonuje kocia psychika? FAQ

Kot domowy jest potomkiem żbika afrykańskiego. Początki udomowienia, datuje się na jakieś 4000 lat p.n.e. Przebywanie w pobliżu ludzkich osiedli, gwarantowało dobre źródło pożywienia. Zwłaszcza osady rolnicze, gdzie przechowywano zboże, które z kolei przyciągało myszy i szczury czyli bardzo atrakcyjne jedzenie dla kotów. Zadowoleni ludzie, ciesząc się z naturalnej ochrony przed gryzoniami, zaczęli je zabierać ze sobą wszędzie tam gdzie mogły się przydać, w tym również na statki. Dzięki temu przyspieszono rozprzestrzenianie się kotów na świecie. Od początku podziwiano te zwierzęta za ich talent łowiecki oraz urodę. Z czasem doszło do tego, że zyskały one wysoki status. Dla przykładu w Egipcie, kot był czczony jako Bastet - bogini miłości i płodności. Na wielu malowidłach zajmowały one pierwszoplanową rolę. Rodziny, którym umarł kot okrywały się głęboką żałobą. Generalnie w kulturach wschodnich koty darzono dużym szacunkiem i robi się to nadal. W kulturze europejskiej niestety, najczęściej kojarzone są z wiedźmami, czarami i pechem.

Kot chodzi swoimi ścieżkami

W przeciwieństwie do psów, dla których największym szczęściem jest przebywanie u boku swojego pana, koty dają nam zupełnie inny obraz kontaktów. Mimo udomowienia, pozostały wolnymi zwierzętami. Chętnie się bawią, przybiegną na posiłek ale nie są zależne od ludzi. Ich niezwykle silny charakter myśliwego, pozwala na utrzymanie dystansu psychicznego w stosunku do otoczenia. Oczywiście potrafią się bardzo mocno przywiązać do właściciela, jednak nie okazują swoich uczuć a przynajmniej nie w taki sposób, jaki większość z nas oczekuje. Pozostawiony samemu sobie kot, radzi sobie całkiem dobrze a kontakt z człowiekiem, zastąpi kontaktem z innymi kotami. Być może to jest właśnie przyczyną, że spora grupa ludzi, błędnie postrzega je jako zwierzęta fałszywe. Wielkim plusem posiadania kota w domu jest to, iż nie wprowadza to w nasz program dnia tylu zmian co posiadanie psa, a kontakty z nim są równie przyjemne i dają wiele okazji do śmiechu. 

Czy potrzebujesz psychologa dla kota? Sprawdź co zrobić w problematycznych sytuacjach!

Co mam zrobić gdy:

Kot sika na meble

To najczęściej spotykany i bardzo uciążliwy problem. Oprócz tła psychogennego, bardzo często jego przyczyny mają podłoże medyczne. Jeśli masz kocura to musisz go wykastrować, nie ma innego sposobu aby przestał on znaczyć teren. Mając kotkę lub kota po kastracji, najpierw skieruj się do gabinetu w celu eliminacji tła chorobowego. Jeśli ta sprawa zostanie wyjaśniona a zwierzak dalej sika to:

• pamiętaj aby takie miejsce dokładnie umyć, jeśli kot będzie wyczuwał swój zapach w tym miejscu to  do niego wróci
• popsikaj to miejsce preparatem odstraszającym koty
• zastanów się jak często sprzątasz kuwetę?
• zmień piasek na inny
• gdzie stoi kuweta? nie zawsze miejsce ustawienia, które pasuje tobie, pasuje twojemu kotu, ustaw więc kuwetę w innym miejscu (najlepiej gdzieś w rogu)
• czy ostatnio były jakieś remonty w twoim domu? koty dość często w ten sposób reagują na zmiany w otoczeniu
• zastanów się co jeszcze mogło wywołać stres u twojego kota?  spróbuj to wyeliminować

Jeśli to nie pomoże, potrzebna będzie terapia u kociego psychologa.

Kot poluje na właścicieli

Problem często spotykany ale u młodych kotków, zwłaszcza gdy w domu są małe dzieci. Zachowanie to mija około 6-7mca życia kota. Na początku jest to tylko zwykła ale za to bardzo przyjemna zabawa, która z czasem może przerodzić się w ekscytujące polowanko. Kiedy kotek zapoluje na nasze nogi to my oczywiście piśniemy z bólu, dzieci się rozpłaczą itp. itd., czyli wysyłamy sygnały ofiary, które kota "nakręcają" i sprawiają, że nabiera on chęci do dalszej, doskonałej w jego mniemaniu zabawy. Najprostszym i jednocześnie najskuteczniejszym sposobem jest całkowite zasłanianie tych partii ciała, które narażone są na podrapanie, poprzez:

• noszenie grubych dżinsów
• chodzenie w kapciach
• małym dzieciom zakładamy dodatkowo bluzki z długim rękawem

Brak widoku gołej skóry, który działa stymulująco, jak również znikoma reakcja lub brak reakcji bólowej przy ewentualnym ataku, sprawią, że kot szybko straci zainteresowanie i zrezygnuje. W przypadku gdy problem dotyczy kota dorosłego, potrzebna będzie terapia u psychologa dla kota.

Kot drapie meble

Pamiętaj, że drapanie to normalne zachowanie u kotów. W ten sposób znaczą one teren oraz poprawiają sobie stan swoich pazurów. Problem zaczyna się wtedy gdy kot drapie twoje meble, zwłaszcza skórzane, które już samym zapachem skóry zachęcają do drapania. Co masz robić:

• spryskaj drapane miejsca odstraszaczem
• kup drapak a najlepiej dwa
• rozstaw je jak najbliżej tych miejsc, gdzie kot najchętniej drapał meble
• w przypadku mebli skórzanych, spryskaj je całe odstraszaczem najlepiej zaraz po ich przywozie do domu

Kot boi się burzy, petard

Ze względu na doskonały słuch u kotów, huk jaki powstaje w trakcie uderzenia pioruna lub wybuchu petardy, powoduje silny ból w kocich uszach. Nieprzewidywalność huku powoduje, że stres u kota powiększa się. Jak możesz pomóc swojemu zwierzakowi:

• zrób mu kryjówkę w swoim domu najlepiej w szafie lub głębokiej szufladzie
• do tej kryjówki wrzuć również kawałek materiału, pokropionego kroplami waleriany.
• w przypadku sylwestrowej nocy, zaleca się dodatkowo podawanie środków uspokajających   

Jeśli uważacie  Państwo,  że  potrzebujecie konsultacji lub pomocy, zapraszamy do kontaktu z psychologiem dla psa i psychologiem dla kota!

Pomocy i  konsultacji udzieli Państwu mgr inż. Grzegorz Grygiel, który posiada wiedzę oraz wieloletnie doświadczenie w tej dziedzinie:

• ukończył  studia we Wrocławskiej Akademii Rolniczej na Wydziale Biologii i Hodowli Zwierząt
• ukończył studia podyplomowe "Psychologia Zwierząt" w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie
• ukończył studia podyplomowe "Diagnoza kliniczna i psychoterapia" w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej na Wydziale Zamiejscowym we Wrocławiu
• odbył staż pod nadzorem spec. neurologii dziecięcej lek. med. Marii Wojdyło w Ośrodku Dziecięcych Porażeń Mózgowych "Puchatek" we Wrocławiu.
• jest członkiem Polskiego Towarzystwa Etologicznego
• stale rozwija się poprzez uczestnictwo w licznych szkoleniach i konferencjach

Jak wygląda wizyta u psychologa dla psa i kota?

Cel: konsultacje

Adresatami konsultacji są właściciele, którzy nie zgłaszają sie z konkretnym problemem, lecz pragną profesjonalnych porad jak prawidłowo postępować ze swoim zwierzakiem. Często są to osoby, które od niedawna stały sie właścicielami pieska lub kotka i potrzebują np.: konsultacji z zakresu podstaw posłuszeństwa, lub też jak nie dopuścić do drapania pazurami mebli przez kota, czyli generalnie rzecz biorąc - co robić aby nie dopuścić do terapii.  

Cel: terapia

Zawsze odbywa się ona u klienta w domu, ponieważ wtedy można dokładnie zaobserwować relacje panujące pomiędzy domownikami i ich pupilami, jak również lepiej ocenić skalę problemu. Czas trwania samej wizyty waha się od 1,5 godz. do 2 godz. W jej trakcie przeprowadzany jest szczegółowy wywiad dotyczący niepożądanych zachowań, a następnie zebrany materiał jest dokładnie analizowany i na tej podstawie planowana jest terapia. Po upływie 2-3 dni, następuje kolejna wizyta, w trakcie której,  klient otrzymuje plan terapii, który zawiera wytyczne dotyczące modyfikacji oraz eliminacji niepożądanych zachowań. Oczywiście przez cały czas trwania terapii, pomiędzy kolejnymi wizytami, utrzymywany jest kontakt telefoniczny lub mailowy, tak aby na bieżąco monitorować całą sytuację. Z uwagi na aspekty medyczne tej sprawy, terapia oparta jest również na współpracy z lekarzem weterynarii, tak aby mieć maksymalnie wszechstronny wgląd w aktualny stan pacjenta. 
Poniżej zamieszczamy zarys problematyki zachowawczej: 

• agresja
• fobie dźwiękowe (burza, fajerwerki)
• znakowanie moczem
• lęk separacyjny
• nadmierna wokalizacja (wycie)
• oddawanie moczu i kału w domu
• zespół lękliwości (zwierzęta lękliwe) 
• zespół braku socjalizacji (brak umiejętności nawiązywania kontaktów)
• zespół ostrego stresu (po wypadkach, operacjach)
• dermatozy o podłożu psychogennym (nadmierne wylizywanie)
• zaburzone zachowanie o podłożu seksualnym

 
W celu umówienia wizyty prosimy o kontakt telefoniczny - 71 373 95 19 lub 501 173 156