Przychodnia Weterynaryjna
W środowisku na naszego pupila czyha wiele niebezpieczeństw, również tych, których nie widzimy gołym okiem. Bakterie, wirusy, grzyby - ogółem drobnoustroje chorobotwórcze, które zagrażają zdrowiu i życiu naszych psich i kocich przyjaciół.
Jak zatem się przed nimi uchronić? Szczepienia profilaktyczne zwierząt
Do tego celu powstały właśnie szczepionki profilaktyczne dla psów i kotów, które w znacznym stopniu zmniejszają, a czasami nawet niwelują ryzyko rozwoju choroby.
Rodzaje szczepionek
Większość szczepionek zakaźnych stosowanych u psów i kotów zawiera zarazek o osłabionej zjadliwości (tzw. żywe szczepionki modyfikowane lub atenuowane), który jednakże pozostaje zdolny do wywołania łagodnego bezobjawowego zakażenia i wzbudzenia odpowiedzi immunologicznej namnażając się w organizmie zaszczepionego zwierzęcia. Nie powoduje on jednak rozwoju choroby, ale może być przyczyną gorszego samopoczucia po szczepieniu.
Szczepionki niezakaźne (inaczej: zabite lub inaktywowane) zawierają inaktywowany, ale w pełni kompletny drobnoustrój. Składniki szczepionek niezakaźnych nie są w stanie namnażać się w organizmie zwierzęcia i wywołać zakażenia. Zwykle wymagają podawania kilku dawek (nawet u dorosłego osobnika) w celu zapewnienia skutecznej ochrony, a odporność uzyskana za ich pomocą generalnie utrzymuje się krócej w porównaniu ze szczepionkami zakaźnymi.
Na jakie choroby możemy zaszczepić naszych pupili?
Szczepienia zasadnicze obejmują uodpornienie przeciwko:
- wirusowi nosówki psów (CDV),
- adenowirusowi psów (CAV; typ 1. i 2.),
- parwowirusowi psów typu 2 (CPV-2) i jego wariantom,
- wirusowi panleukopenii kotów (FPV),
- kaliciwirusowi kotów (FCV),
- herpeswirusowi kotów typu 1 (FHV-1)
W Polsce do szczepień zasadniczych (a także obowiązkowych z przepisów prawa) należy również wścieklizna. Jeśli chodzi o szczepienia dodatkowe to na rynku dostępnych jest kilka takich szczepionek. Możemy uodpornić nasze zwierzaki przeciw takim drobnoustrojom jak Bordetella bronchiseptica, Borelia burgdorferi, Leptospira interrogans.
Kilka słów o chorobach wywoływanych przez wyżej wymienione drobnoustroje:
Nosówka
wywoływana przez wirus nosówki psów (CDV), jest to choroba dotykająca zazwyczaj Najczęściej szczenięta w wieku powyżej 6 tygodnia życia – jeszcze niezaszczepione, a pozbawione już przeciwciał otrzymanych od matki, ale zachorować mogą psy w każdym wieku i każdej płci. Wirus przenosi się najczęściej drogą kropelkową, a namnaża się w narządach układu odpornościowego silnie go osłabiając. Następnie atakuje inne narządy objawiając się w bardzo zróżnicowany sposób. W ok. 80% przypadków jest to choroba śmiertelna, która już po 2 tygodniach może zakończyć się zgonem.
Choroba Rubartha
(inaczej zakaźne zapalenie wątroby)- powodowana przez adenowirus psów typ 1 CAV-1 (canine adenovirus 1) blisko spokrewniony z typem 2 psiego adenowirusa -CAV- 2 (który wywołuje zapalenia dróg oddechowych). Najbardziej podatne są psy w około 1 roku życia. Wirus namnaża się w migdałkach i atakuje wątrobę, śledzionę, nerki, mózg, narząd wzroku i śródbłonek naczyń krwionośnych, powodując miany martwicze w narządach, zaburzenia krzepnięcia, drżenia mięśni. U nawet 50% dorosłych psów może ona skutkować śmiercią zwierzęcia.
Parwowiroza
powodowana przez parwowirus psi jest najczęstszą chorobą wirusową psów. Najbardziej narażone są zwierzęta w wieku od 6 tygodni do 6 miesięcy, ale chorują też starsze psy. Wirus uszkadza szybko dzielące się komórki przewodu pokarmowego, węzłów chłonnych i szpiku kostnego. Objawia się silną biegunką, wymiotami, gorączką, apatią i osłabieniem. Choroba rozwija się szybko, ale często szczenięta, które przeżyły 3-4 dni leczenia mają szanse na całkowite wyleczenie.
Panleukopenia
powodowana przez parwowirus koci. Namnażanie ma miejsce w szybko dzielących się komórkach i podobnie jak parwowirus psów powoduje silną biegunkę i wymioty, a także uszkadza szpik powodują leukopenię. Zazwyczaj śmierć następuje na skutek powikłań związanych z silnym odwodnieniem. Koty z panleukopenią, które przeżyją pierwsze 5 dni leczenia zwykle wracają do zdrowia, chociaż regeneracja jest często dłuższa niż u psów z parwowirusowym zapaleniem jelit.
Kaliciwiroza kotów
choroba wywoływana przez bardzo zaraźliwy kaliciwirus kotów. Zakażenie manifestuje się zapaleniem spojówek, błony śluzowej nosa,tchawicy,płuc oraz tworzeniem się pęcherzyków i owrzodzeń w jamie ustnej i na języku. W przypadku zjadliwej uogólnionej kaliciwirozie śmiertelność może wynosić ok. 60%. Przy mniej zjadliwych szczepach zachorowalność jest wysoka, ale śmiertelność znacznie niższa.
Ostre zakaźne zapalenie jamy nosowej i tchawicy
powodowane przez herpeswirusa kotów typu 1. Zwykle koty są długotrwale zakażone wirusem i albo są bezobjawowymi siewcami albo zakażenie przechodzi w postać utajoną. Stres może prowadzić do epizodu reaktywacji zakażenia. Typowe objawy obejmują kichanie, wypływ z nosa i spojówek, przekrwienie spojówek. U kociąt poniżej 4 tyg. życia ciężkie zapalenie nosa i tchawicy prowadzi do zapalenia oskrzeli i płuc. Kocięta powyżej 6.miesiąca życia przechodzą zakażenie łagodnie.
Kaszel kenelowy
choroba wywoływana przez wiele czynników zakaźnych (między innymi adenowirusa, bakterię Bordetella bronchiseptica, wirusa parafainfluenzy). Wybucha nagle i bardzo szybko się szerzy wśród psów. Głównym objawem są ostre napady kaszlu, które mogą przypominać krztuszenie się. Sama choroba nie jest bardzo niebezpieczna, ale powikłana może być trudna do wyleczenia.
Leptospiroza
zakaźna choroba powodowana przez krętki Leptospira. Bakterie te znajdują się zazwyczaj wodach stojących, czyli w stawach, kałużach. Do najczęstszych objawów choroby należą gorączka, apatia, wymioty oraz odwodnienie. Przebiega z objawami uszkodzenia wątroby i nerek, a nieleczona może doprowadzić do śmierci.
Jaki jest schemat szczepień profilaktycznych zwierząt?
Szczepienia profilaktyczne psów
W przypadku psów pierwsze szczepienie zasadnicze na choroby zakaźne zaleca się wykonać w 6-8 tygodniu życia, drugie 2-4 tygodnie później, a kolejne 2-4 tygodnie później. Po roku powinno być wykonane szczepienie przypominające, a kolejne co 2-3 lata, a w przypadku psów bardziej narażonych na kontakt z innymi psami i/lub ich wydzielinami zaleca się wykonywanie szczepień zasadniczych co ok. 2 lata, a nawet co roku. Szczepienie na wściekliznę wykonuje się po ukończeniu przez szczeniaka 12 tygodni życia, ale nie później niż 30 dni od ukończenia przez niego 3 miesiąc życia. Szczepienie na wściekliznę należy powtarzać co roku, nie później niż 12 miesięcy od ostatniego szczepienia.
Szczepienia profilaktyczne kotów
W przypadku kotów pierwsze szczepienie wykonuje się w wieku 6-8 tygodni i kolejne dawki co ok. 2-4 tygodnie do ukończenia przez kota 16 tygodnia. Czyli zazwyczaj będą to 2-3 dawki w pierwszych miesiącach życia, następnie należy podać dawkę przypominającą po roku, a kolejne dawki można podawać nawet co 3 lata.
Czy pies/kot może czuć się źle po przyjęciu szczepionki?
Tak jak było wspomniane wcześniej, w szczepionkach wykorzystywany jest zazwyczaj zarazek, ale o osłabionej zjadliwości, czyli znacznie mniej chorobotwórczy. Układ odpornościowy rozpoznaje go jako intruza i uruchamia szereg procesów, tak jak wytwarzanie przeciwciał, które będą w przyszłości chronić naszych pupili. Jednak również z tego powodu może nastąpić delikatne osłabienie, zwierzę przez 2-3 dni może być apatyczne, czasami występuje stan podgorączkowy. W przypadku wysokiej gorączki i utrzymujących się objawów należy udać się na konsultację z lekarzem weterynarii. W bardzo nielicznych przypadkach w niedługim czasie (kilka minut do kilku godzin) po przyjęciu szczepionki może dojść do wstrząsu anafilaktycznego. Zwierzę będzie silnie osłabione, apatyczne, błony śluzowe będą blade, a puls słaby. Zazwyczaj objawy pojawiają się szybko. W takim przypadku należy natychmiast zgłosić się do lecznicy, ponieważ stan ten jest stanem zagrażającym życiu. Na szczęście nie są to częste przypadki.
Czytaj więcej: Hipotermia u psa | Odwodnienie u psa | Udar cieplny u psa